Қыстың ерте және күрт басталуы Қазақстанда қалыпты құбылыс болып саналады. Дегенмен, әрбір шаруашылық қыста артық жұмыс жасамайтындай суық мезгілге дайындала алады. Су құбырлары жиі қатып қалады, ал сауын сиырлардың алдында әрқашан таза су болуы керек.
Осындайда суды үнемі қыздыратын және оның ағынын қамтамасыз ететін арнайы сорғылары бар айналым жүйелерін пайдаланған дұрыс. Егер айналымды қамтамасыз ету мүмкін болмаса, ыдыстардағы қарапайым биметалл клапандары тұрақты су ағынының арқасында қату қаупін азайта алады.
Алайда, суды төгу құралы қорада мұз пайда болмайтындай етіп жасалуы керек. Сауын бөлмелері де қатып қалу қаупіне ұшырайды. Жаңа сауу орталықтары көбінесе жылы ауамен жылытылады. Ескі сауу залдарында мобильді желдеткіш жылытқыштар өздерін жақсы жағынан көрсетті. Әсіресе сауу арасында сауу залы жылу кетпеуі үшін жақсы жабылуы керек. Терезелер мен есіктерді жабық болуы керек, ал күту аймағын перделермен жабуға болады. Сиырлар суыққа шыдамды, ал сауыншыларға сауын залында реттелген температурада жұмыс істеген әлдеқайда жақсы болады.
Қыстың басталуына дейін сиырлар жататын жердің қалай жабылатынын және ашылатынын тексеру керек. Қатты аязда, әсіресе жел кезінде, олар ешбір кедергісіз жабылуы керек. Шуақты күндерде және қатты аяз болмаған күндері олар қорадан артық ылғалды кетіру үшін оңай ашылуы керек.
Ұзаққа созылған аязда скреперлер жолда жиі қатып қалып жатады. Бұл жағдайда үзіліс уақыты өте қысқа болатын скреперлерді қолданған дұрыс. Дегенмен, клапандардың қатып қалуы көбінесе техникалық қызмет пен тексеру шығындарының артылуына әкеледі. Төтенше жағдайларда жолдарды техникалық тұз сеуіп жібітуге болады. Жануарлар тайғақ еден үстімен көп жүре алмайды, сондықтан жем үстелінде әрқашан жеткілікті жем болуы керек.
Уве Веддиге
Фото: KFM