Вакциналар, антибиотиктер және емдеу стратегиялары үнемі жетілдіріліп отырса да, ірі қара малдың тұмауы бұзаулардың ауруы мен өлімінің негізгі себептерінің бірі болып қалып жүр.
Тұмау ауруында бактериялар мен вирустар үлкен рөл атқарады, алайда мал тұмауы бірнеше факторлардың жиынтығынан туындайтын мультифакторлы ауру болып табылады.
Ірі қара малдың иммундық жүйесі өкпеге шабуыл жасайтын қоздырғыштарға күшті қабыну реакциясымен жауап береді. Мұндай шамадан тыс иммундық реакция көбінесе қалпына келтіру процесіне ықпал етпейді, бірақ бастапқыда симптомдардың жоғарылауына әкеледі. Жөтел және жылдам тыныс алу сияқты белгілерді тудыратын өкпедегі қабыну негізінен пациенттің патогеннің өзіне емес, патогенге иммундық реакциясынан туындайды. Патогенді анықтағаннан кейін қабыну жасушаларының тез белсендірілуі және өкпе тініне иммиграциясы жүреді. Бұл иммундық реакция ауруды тудыратын қоздырғыштардан қорғауы керек, бірақ өкпеде кеңістіктің айтарлықтай жетіспеушілігі пайда болады, сондықтан газ алмасуы төмендейді.
Соңғы зерттеулердің нәтижелері иммундық жүйенің орын пен жемді ауыстыру, сыртқа шығару және т.б. туындаған өткір стресстің әсерінен шамадан тыс реакцияға түсетінін көрсетеді.
Егер бұзаулар созылмалы күйзеліске ұшыраса, иммундық жүйе әлсірейді. Созылмалы стресс, мысалы, мал ұстау нашар жағдайларынан, гигиенаның жеткіліксіздігінен немесе дұрыс азықтанбаудан туындайды.
Бұзаулардың денсаулығын сақтау үшін олар стресске ұшырамауы керек! Ферманы басқаруды қайта қарастырып, бұзаулар үшін стрессті азайту керек. Өйткені, ауру бұзаулардың аз болуы жануарлардың әл-ауқатының жақсаруын және, әрине, мал өсірушіге де стресс пен шығындардың азайғанын білдіреді!
Сіз ірі қара малдың тұмауын тануға сенімді болғыңыз келе ме? Калифорниялық ұпайлар жүйесі мен маңызды кеңестері бар бақылау тізімін жүктеп алу үшін осы жерді басыңыз.
Уве Веддиге
Фото: KFM